گو ناگونی جانوران-نگین حاجتی
گوناگونی جانوران
فراوانی پوشش رستنی های چنگلی ، اقلیم مرطوب و زمستان های ملایم و بر
آمدگی کوه ها و … موجب گوناگونی جانوران در منطقه شده است .این منطقه از
نظر کلی یکی از قسمت هایی است که از حیث جغرافیایی حیوانی انواع بیشتر دارد
. حیوانات آن در اغلب انواع مشترک با قفقاز می باشد مانند: گنجشک طوق دار ،
سیره توکای سیاه و گنجشک سیاه و دارکوب .
پستانداران عمده عبارت اند از : گربه ی کوهی ، شغال ، گرگ ، گربه ی جنگلی ، و نی زاری ، حشره خواران عمده ، موش کور موش زمینی ، و جوندگان عمده موش صحرایی ، موش جنگلی ، خار پشت و …
دوزیستان عمده عبارت اند از : غوک سبز درختی ، و غوک آناتولی و وزغ های سبز و معمولی و سمندر شانه دار . از خزندگان زهری عمده ، مارهای استپی و قفقازی افعی شاخ دار است که در جنگل های طالش و شوروی سابق نیز دیده می شود .
از حشرات عمده به مقدار زیاد زنجره است که از آنها جنگل ها و باغ ها خمیشه مملو است پشه های ریز و درشت و کولکس و ش تاب و غیره .
در رودهای کوهستانی ماهی ها عبارت اند از : فرل، خرامول ، گلول،
اوساجی، گلتس ، خاردارزرد ،. در قسمت های پست که جریان آب آرام تر است ،
غیر از ماهی های مهاجر مانند لوسوس و مینوگا و ماهی های کارپ قریب بیست و
هشت قسم ماهی دیگر دیده می شود ، که نام بعضی از آنها از این قرار است :
بال قرمز ، شوکا ، نالیم، ماهی خاردار، و ماهی های قسمت های بلند .
رودها :سنگ پشت های آبی خزر ، دو نوع مار آبی ، که یکی از آنها از ماهی های ریز تغذیه میکنند .
چون مواد غذایی در آب های برکه های این قسمت زیاد است ، انواع حیوانات نیز زیاد خواهد بود.
پرندگان آبی و باتلاقی:اردک های بزرگ و کوچک ،پره لا، آب چلیک به حد وفور
در این منطقه یافت میشود . حواصل های مختلف پلیکان های بزرگ و کوچک و در
شالی زارها در وقعی که اب دارد ، پرندگان متعدد و وزغ های فراوان در جست و
خیزند.
در ماه های زمستانی ، گروه های بی شماری از پرندگان مهاجر به صورت گله های بزرگ غاز و مرغابی و قو و فلامینگو ، زمستان را در منطقه به سر میبرند . چنان که تا هجده هوع از آنها را توانسته اند تشخیص دهند .
ماهی های کناره دریای خزر نیز مانند حیوانات دیگر آن متنوع و قریب سی نوع ماهی های آب شیرین و دریایی مهاجر یا نیمه مهاجر تشخیص داده شده ، که بسیاری از جنس های آن مخصوص همین ناحیه است . ماهی های عمده عبارت اند از : شاه ماهی – لسیسکوس – پنج نوع ماهی سفید – سفید چشم – سبیلو – سوروگا اوسترا – بلوگا – شیبا و لوسوس خزر – سوداک – کوتوم – ژرخ بیچکا- خار ماهی و مینوگا یا مار ماهی مخصوص دریای خزر
جهان جانوران
جانوران بسیار گوناگونند. توانایی آنها با سازگاری در
محیط های مختلف سبب شده است که این موجودات در سراسر کره زمین در شرایط
گوناگون محیطی به شکل های متفاوت زندگی کنند. دانشمندان عقیده دارند که
هنوز نیمی از انواع جانوران بر روی کره ی زمین شناخته نشده اند.
اسفنج ها:
اسفنج
ها ساده ترین جانورانند این جانوران که اغلب دریازی هستند به صورت کلونی
زندگی می کنندتا کنون حدود ۵۰۰۰ گونه آنها شناخته شده است اسکلت اسفنجها از
آهک، سیلیس و یا نوعی پروتئین سخت تشکیل شده است . و بر این اساس اسفنج ها
به سه دسته آهکی، شیشه ای و شاخی طبقه بندی می شوند.
بدن یک اسفنج بالغ از سه لایه سلول مختلف تشکیل شده است این جانوران به طریقه جوانه زدن و یا قطعه قطعه شدن زیاد می شوند این جانوران تولید مثل جنسی نیز دارند و با تشکیل تخم زیاد می شوند.
کیسه تنان:
این گروه از جانوران نسبت به اسفنجها پیشرفته ترند. زیرا
چندین نوع سلول اختصاصی که کارهایی مانند گوارش حرکت، حس کردن را بر عهده
دارند در ساختمان آنها دیده می شود.
نام علمی شاخه کیسه تنان کنیدارپا است که از کلمه کنیدوست گرفته شده است.
کنیدوست سلولهای زهرآگینی است که بر روی بازوهای اطراف دهان جانور وجود دارد
کیسه
تنان به دو شکل اصلی پولیپ(ثابت) و مدوز(متحرک و شناور) دیده می شوند این
جانوران هم به طریقه جنسی(تولید تخم) و هم به طریقه غیر جنسی(جوانه زدن)
زیاد می شوند.
کرم ها
کرم ها گروه بزرگی از جانوران را تشکیل می دهند و اقسام بسیار
زیادی دارند. برخی زندگی انگلی وبرخی زندگی آزاد دارند. آنها را می توان
در محیط های گوناگون، آب های شور، شیرین، خاک و حتی بدن گیاهان و جانوران
یافت. کرم ها را بر اساس ساختمان بدن به سه شاخه:
۱) کم های پهن ۲) کرم های لوله ای ۳) کمر های حلقوی
تقسیم بندی می کنند.
کرم های پهن:
تا به حال ۱۳ هزار گونه کرم پهن شناخته شده است همه آنها دارای ویژگی های زیر هستند.
۱) بدن این جانداران دارای سه لایه جنینی است
۲) تقارن آنها دو جانبی یا دو طرفی است
۳) بدن حفره عمومی ندارد. و فضای بین بافتهای آنها را نوعی بافت پیوندی پر می کند. کرم های لوله ای
در این کرم ها نیز تقارن دو جانبی است حدود ۱۵ هزار نوع آنها شناخته شده است که در محیط های گوناگون به شکل آزاد یا انگلی زندگی می کنند. بدن این جانداران بدون قطعه و لوله مانند است سطح بدن آنان را پوشش یا کوتیکول محکمی می پوشاند و حفره عمومی آنها (سلوم) کاذب است جنس نر و جنس ماده آنها از هم جداست و به طریق جنسی زیاد می شوند.
کرم های حلقوی
کرم های حلقوی یا (آنلیدها) حدود۹۰۰۰ گونه اند. گونه هایی ساکن آب های شیرین و گونه هایی دریازی و برخی در محیط خشکی زندگی می کنند .
بدن این جانداران نرم و ماهیچه ای و حلقه حلقه است بدن آنها تقارن دو
جانبی ودارای حفره عمومی است. دیواره بدن این جانداران دارای ماهیچه های
طولی و حلقوی است که موجب حرکت جاندار می شوند دستگاه عصبی این جانوارن
کامل تر شده است و شامل یک طناب عصبی شکل است. این جانوران گردش خون پیوسته
دارند و تولید مثل آنها جنسی است.
نرم تنان
حدود ۶۰ هزار گونه از نرم تنان شناخته شده است. از نظر علمی آنان را به ۵ رده تقسیم بندی می کنند.
آمفی نورا:
اغلب دریازی اند در این جانداران سر تحلیل رفته و فاقد چشم، و بازو هستند و حدود ۷۰۰ گونه آنها شناخته شده است.
ناوپایان:
حدود ۲۰۰ گونه آنها شناخته شده است دریازی هستند صدف آنها لوله ای شکل است که از هر دو طرف باز است .
شکم پایان:
وجود
پای بزرگ و مسطح زیر بدن ، عدم تقارن در حالت بلوغ ، داشتن صدف پیچ خورده
یک تکه از ویژگی های این گروه است در دهان شکم پایان زبان سوهان مانندی
وجود دارد که برای تراشیدن مواد غذایی کاربرد دارد.
دو کفه ای ها:
در این جانوران صدف دو قطعه ای است که با رباط و
دندانه به هم اتصال یافته اند. تقارن این جانوران دو جانبی و پاهایی تبر
مانند دارند در این جانوران آبشش ها پیشرفتگی بیشتری یافته اند و به اندام
های تغذیه کننده تبدیل می شوند.
سر پایان:
در این جانوارن پاها در
اطراف دهان قرار دارد. دستگاه عصبی این جانوران بسیار توسعه یافته و اسکلت
خارجی آنها تحلیل رفته است اما اسکلت داخلی غضروفی دارند. در آب های شور و
یا شیرین زندگی می کنند. فضای جبه آنها زیاد است و جاندار می تواند با فشار
آب را به بیرون براند و به سرعت حرکت کند.
شاخه بند پایان
بندپایان دارای اسکلت خارجی و سخت هستند . بدن و
اندام های حرکتی آنها بند بند است . به دلیل سازگاری آنان در محیط های
مختلف موجب تنوع آن شده است به طوری که حشرات فراوان ترین بی مهره ها هستند
تاکنون حدود یک میلیون گونه بندپا شناخته شده است بند پایان به تنهایی از
گوناگونی همه جانوران و گیاهان بیشتر اند.
بند پایان به دو زیر شاخه کلیسرداران و آرواره داران تقسیم بندی می شوند.
کلیسرداران
بدن کلیسرداران دارای سر سینه ای بدون بند، شکم بند بند
است و به سر سینه ۶ جفت زایده متصل است. نخستین جفت کلیسرها، دومین جفت پدی
پالپ ها و چهار جفت آخر پاهای حرکتی این جانوراند. این جانوران آرواره یا
شاخک ندارند.
رده عنکبوتیان؛ در این گروه قرار دارند این جانوران
معمولاً گوشت خوار و شکارچی اند . چشم های آنها ساده و شش های کتابی دارند.
(عنکبوت، کنه، عقرب، رتیل)
آرواره داران
بدن این جانوران دارای سرسینه و شکم یا سر ، سینه و شکم و یا سر و تنه است.
در سر یک یا دو جفت شاخک، یک جفت آرواره(ماندیبول) وجود دارد. سخت پوستان ، صدپایان، هزارپایان و حشرات در این زیر شاخه قرار دارند.
سخت پوستان:
این
جانوران هم در خشکی و هم در آب های شیرین و شور دیده می شوند معمولاً چشم
مرکب دارند و از طریق آبشش تنفس می کنند (خرچنگ پهن ، خر خاکی)
هزار پایان:
تعداد
انواع آنها نسبت به سایر بند پایان کمتر است این جانوران علف خوار یا
مردار خوارند حدود ۱۰ هزار گونه آنها شناخته شده اند (هزار پای گوشت خوار،
هزار پای علف خوار)
حشرات:
این جانوران هم در خشکی و هم در آب قابل مشاهده اند. بدن شامل سر، سینه و شکم است .
معمولاً
دارای سه جفت پا و دو جفت بال هستند که به سینه متصل است. چشم ها ساده و
مرکب است. علت اینکه سازگاری مناسبی دارند این است که از غذاهای متنوع
استفاده می کنند و سرعت زیاد تولید مثل دارند. (مگس، سنجاقک، ملخ)
شاخه خارپوستان
این جانوران در آب های گرم زندگی می کنند و شباهتی به
سایر گروه های جانوری ندارند در درون بدن آنها دستگاه گردش آب وجود دارد
که وظیفه انتقال مواد و یا دفع مواد و حتی حرکت جاندار را بر عهده دارد.
مهره داران
بدن
این جانداران دارای سر ، تنه و دم است. دارای اسکلت داخلی و مغز درون
جمجمه قرار دارد دستگاه گردش خون بسته دارند و خون دارای گلبول های سفید و
هموگلوبین در گلبول های قرمز است.
ماهی ها:
ماهی ها از لحاظ شکل و
رنگ و اندازه و نوع غذای مصرفی و نوع رفتارها، با یکدیگر متفاوتند. در رده
بندی ماهی ها را به سه رده زیر تقسیم بندی می کنند.
نگین حاجتی
- ۹۵/۰۱/۱۷